Ватикан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ватикан, официјално Држава Ватикан (италијански: Stato della Città del Vaticano; [б 6] латински: Status Civitatis Vaticanae), [б 7] [б 8] — независна земја без излез на море,[16][17] град-држава, микродржава и енклава во Рим, Италија.[18][19] Таа станала независна од Италија во 1929 година со Латеранскиот договор, и е посебна територија под „целосна сопственост, ексклузивна доминација и суверена власт и јурисдикција“ на Светата Столица, со суверен ентитет според меѓународното право, кој одржува во градот временската моќ и управување на државата, дипломатската и духовната независност. [б 9] [20] Со површина од 49 хектари и според податоци од 2023 година, има население од 764 луѓе. Според тоа, таа е најмалата држава во светот и по површина и по население.[21] Како што управува Светата столица, државата Ватикан е црковна или свештеничка - монархиска држава со која управува Папата, кој е бискуп на Рим и поглавар на Католичката црква.[6][22] Највисоките државни функционери се сите католички свештеници од различно потекло. По Авињонското Папство (1309 – 1377) папите главно престојувале во Апостолскиот дворец во рамките на денешен Ватикан, иако понекогаш наместо тоа престојувале во Квириналскиот дворец во Рим или на друго место. Ватикан е исто така метоним за Светата столица.
Ватикан
|
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Химна: Inno e Marcia Pontificale (италијански) „Понтификална химна и марш“ |
||||||
Национален печат
|
||||||
Службен јазик | ||||||
Национален јазик | италијански (де факто)[б 1] | |||||
Демоним | Официјално: нема[4] Неофицијално: Ватикано или Ватиканци |
|||||
Уредување | Унитарна теократска католичка изборна апсолутна монархија[5][6][7][8] | |||||
• | Суверен ентитет | Света Столица | ||||
• | Монарх | Предлошка:Incumbent pope 2 | ||||
• | Државен секретар | Пјетро Паролин | ||||
• | Претседател на гувернерот | Фернандо Вергез Алзага | ||||
Законодавство | Папска комисија[б 2] | |||||
Независност | ||||||
• | Пипинова даровница | 756 (1268 години) | ||||
• | Латерански договор | 11 февруари 1929 (95 години) | ||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 0,49 км2[б 3] (195-та) | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2023 г. | 764[13] (195-та) | ||||
• | Густина | 1559 жит/км2 (6-та) | ||||
Валута | Евро (€) (EUR ) |
|||||
Часовен појас | СЕВ (UTC+1) | |||||
• | (ЛСВ) | СЕЛВ (UTC+2) | ||||
Се вози на | десно[б 4] | |||||
НДД | .va | |||||
Страница Матична страница |
||||||
Повик. бр. | +379[б 5] |
Светско наследство на УНЕСКО | |
---|---|
</img> | |
Критериуми | Културни: i, ii, iv, vi |
Референца | 286 |
Натпис | 1984 година (8-ма сесија) |
Светата столица датира од раното христијанство и е главното епископско седиште на Католичката црква, која има приближно 1.329 милијарди крстени католици во светот според податоци од 2018 година во во Латинската црква и 23 источни католички цркви.[23] Независната држава Ватикан, од друга страна, настанала на 11 февруари 1929 година со Латеранскиот договор помеѓу Светиот Престол и Италија, кој зборуваза него како нова креација,[24] не како остаток од многу поголемите Папски држави (756–1870), кои претходно опфаќале голем дел од Централна Италија.
Ватикан содржи религиозни и културни места како што се базиликата Свети Петар, Сикстинската капела, Ватиканската апостолска библиотека и Ватиканските музеи. Во нив се прикажани некои од најпознатите слики и скулптури во светот. Уникатната економија на Ватикан е финансиски поддржана од донации од верниците, со продажба на поштенски марки и сувенири, такси за прием во музеи и продажба на публикации. Ватикан нема даноци и предметите се без царина.