Buxara qamalı
From Wikipedia, the free encyclopedia
Buxara qamalı 1220-jıl mart ayında monǵollardıń Xorezm imperiyasın basıp alıwı dáwirinde bolıp ótken. Monǵollar imperiyasınıń húkimdarı Shıńǵısxan Shah Muhammed II basqarǵan Xorezm imperiyasına kóp táreplema hújim uyımlastırǵan. Shah úlken qalalardı jeke tártipte qorǵawdı rejelestiriwine qaramastan, monǵollar shegaradaǵı Otrar qalasın qamal qılıp, Xorezmge soqqı beredi.
Buxara qalası Xorezm imperiyasınıń iri sawda hám mádeniy orayı bolǵan. Qala Monǵollar imperiyası menen shegaradan uzaqta jaylasqanlıǵı sebepli shah qalanı qorǵaw ushın 20 mıńnan azraq ásker ajratqan. Bıraq sanı 30 000 nan 50 000 ǵa shekem bolǵan monǵol áskerleri , ótip bolmaydı dep esaplanǵan Qızılqum shólin kesip ótiwge erisedi.Bunday jaǵdaydan qáweterlengen Buxara qorǵawshıları qorqıwǵa túsip qaladı hám áwmetsiz bolǵan gúresten soń úsh kún ishinde jeńiledi. Xorezmlik hukmdarǵa sadıq áskerler qala buzıp taslanaman degenshe, eki hápteden az waqıt dawamında qalanı qorǵap turadı.
Monǵol áskerleri saraydaǵı hámmeni óltirip, xalqtıń kópshilik bólimin qul etip aladı. Qolı gúl ónermentlerdiń miynetleri monǵollar tárepinen ózlestirildi, basqaları bolsa armiyaǵa alip ketildi. Sol waqıtta Buxara órtler ishinde qalǵan bolsa da, ziyan kóriw kórsetkishi kemlew edi. Qısqa waqıt ishinde qala jáne sawda hám mádeniy orayǵa aylanip, Pax Mongolika dáwirinde jánede rawajlandı.