ანდრია მოციქული
From Wikipedia, the free encyclopedia
ანდრია მოციქული (ბერძ. Ανδρέας — „მამაცი“), ასევე მართლმადიდებლურ ტრადიციაში პირველწოდებული (ბერძ. Πρωτόκλητος); დ. ძვ. წ. 6 — გ. 30 ნოემბერი, 60) — ქრისტეს თორმეტ მოციქულთაგანი, წმინდა პეტრეს ძმა. ხსენების დღე მართლმადიდებლურ ტრადიციაში 12 მაისი [ძვ. სტ. 29 აპრილი] და 13 დეკემბერი [ძვ. სტ. 30 ნოემბერი], დასავლურ ტრადიციაში - 30 ნოემბერი.
ანდრია მოციქული Ἀνδρέας | |
---|---|
ანდრია მოციქულის ფრესკა ყინწვისში. | |
დაიბადა |
ძვ. წ. 6 Bethsaida, იუდეა, რომის იმპერია |
გარდაიცვალა |
30 ნოემბერი, 60 პატრა, აქაია, რომის იმპერია |
დასაფლავებულია | Church of the Holy Apostles |
ხსენების დღე | 30 ნოემბერი[1] |
მოღვაწეობა | მქადაგებელი, მისიონერობა და fisher |
ენა | არამეული ენები |
ეროვნება | ებრაელები |
მეუღლე | |
XI საუკუნიდან ანდრია მოციქული საქართველოში ცნობილი იყო როგორც ქართველებში ქრისტიანობის პირველი მქადაგებელ-გამავრცელებელი. ანდრია მოციქული ორიგენს (II-III საუკუნეები) სკვითების განმანათლებლად ჰყავს გამოყვანილი. VIII-IX საუკუნეებში ბიზანტიურ მწერლობაში ანდრია მოციქული პონტოს სამეფოს მქადაგებლად არის დასახელებული. ანდრია მოციქულის საქართველოში მოღვაწეობის შესახებ პირველი ცნობა ნიკიტა პაფლაგონიელს (გ. 890) მოეპოვება. მის ნაშრომში ანდრიას წილხვდომილად ჩრდილოეთია აღნიშნული და თვით იგი იბერთა და სავრომატების, ტავრებისა და სკვითების განმანათლებლად იწოდება. ამგვარად, ცნობა ანდრია მოციქულის საქართველოში მოღვაწეობაზე ბერძნულ მწერლობაში IX საუკუნის II ნახევარში ჩნდება და საქართველოშიც აქედანაა შემოსული X-XI საუკუნეებში.
ამ წყაროზე დაყრდნობით ქართულ ძეგლებში პირველი გარკვეული ცნობა ანდრიას საქართველოში მოღვაწეობის შესახებ გიორგი მთაწმიდელს (XI საუკუნის II ნახევარი) მოეპოვება. ის საქართველოს ეკლესიის დამფუძნებლად ანდრია მოციქულს თვლიდა და ანტიოქიის პატრიარქთან პაექრობის დროს ქართული ეკლესიის დამოუკიდებლობის უფლებას ამ ცნობაზე დამყარებით ამტკიცებდა. შემდგომში, ეფრემ მცირემ ეს ცნობა წმინდა ნინოს მქადაგებლობითი მოღვაწეობის ფაქტს შეუთანხმა და საქართველოში ქრისტიანობის მეორეგზის ქადაგების აუცილებლობას გამნარტება მოუძებნა. რუის-ურბნისის საეკლესიო კრებამ (1103) ეფრემის ეს დებულება უცილობელ ჭეშმარიტებად ცნო და დააკანონა.