Գարնանային և աշնանային ժամանակաշրջան
From Wikipedia, the free encyclopedia
Գարնանային և աշնանային ժամանակաշրջան (Ցունցու շիդեի ժամանակաշրջան), Չինաստանի պատմության Մ.թ.ա. 770-ից մինչև Մ.թ.ա. 403 թվականների միջև ընկած ժամանակաշրջան ( Չժոու դինաստիայի անկումից մինչև Ձին դինաստիայի միավորումը)[1][2]։ Անվանումն առաջացել է Կոնֆուցիոսի «Գարուն և աշուն» գրքից (չինարեն՝ 春秋): Գարնանային և աշնանային ժամանակաշրջանների և պատերազմող պետությունների ժամանակաշրջանի վերջը համարվում է Մ.թ.ա. 403 թվականը, երբ ազգերի մեծ տերությունը՝ Ձինը, գարնան և աշնան ընթացքում բաժանվեց երեք թագավորությունների՝ Ջո, Վի և Հան։ Այնուամենայնիվ, կա նաև տեսություն, որ Մ.թ.ա. 453 թվականին, երբ երեք թագավորությունները փաստացիորեն բաժանվեցին և Ջիբաեկը Ձինի իշխանության տակ կործանվեց։ Մեծ թագավորությունները նվաճեցին փոքրերը։ Հին Չինաստանում գարնան և աշնան ժամանակահատվածում կար առնվազն 148 նահանգ, բայց պատերազմող պետությունների ժամանակաշրջանում, երկար տարիներ շարունակվող ագրեսիվ պատերազմներից հետո, դրանք տասն անգամ ավելի քիչ էին։ Նրանցից աչքի ընկան «յոթ ամենաուժեղները»,՝ Չու (չինարեն՝ 楚), Հան (չինարեն՝ 鐩), Ձին (չինարեն՝ 秦), Վեյ (չինարեն՝ 魏), Յան (չինարեն՝ 燕), Ժաո (չինարեն՝ 赵): Մյուս թագավորություններից ամենահզորներն էին Շու, Սոնգ, Յուեն։ Յոթ թագավորությունների կառավարիչները Մ.թ.ա. 335-ից հետո յուրացրեցին վանգ (արքա) տիտղոսը նախկին գոնգի (արքայազն) տիտղոսի փոխարեն, ինչի պատճառով Չժոու թագավորության վանգը նույնիսկ անվանապես կորցրեց իր նախկին իշխանությունն ու ազդեցությունը։