کبد
اندامی در مهرهداران که در سوختوساز نقش دارد / From Wikipedia, the free encyclopedia
کبد (به انگلیسی: Liver) یا جگر سیاه، عضوی است که تنها در مهرهداران یافت شده و به سمزدایی متابولیتهای مختلف پرداخته و پروتئینها و مواد بیوشیمیایی لازم جهت گوارش و رشد را تولید مینماید.[2][3][4] در انسانها، کبد در یک چهارم سمت راستِ بالایی شکم و زیر پرده دیافراگم واقع شده و سبب دیده نشدن اسفنکتر انتهایی مری از نمای جلویی شدهاست. نقشهای دیگر آن در متابولیسم شامل تنظیم ذخیره گلیکوژن، تجزیه گلبولهای قرمز خون و تولید هورمونها است.[4] که جزو سیستم ایمنی به حساب میآید
کبد | |
---|---|
جزئیات | |
ساخته از | پیشین روده[persian-alpha 1] |
دستگاه | دستگاه گوارش انسان |
سرخرگها | شریان هپاتیک |
سیاهرگها | ورید هپاتیک و ورید باب |
عصبدهی | عقدههای سلیاک و عصب واگ[1] |
شناسهها | |
لاتین | Jecur, iecur |
یونانی | Hepar (ἧπαρ) root hepat- (ἡπατ-) |
MeSH | D008099 |
TA98 | A05.8.01.001 |
TA2 | 3023 |
FMA | 7197 |
کبد یک عضو گوارشی کمکی است که مایع صفرا را تولید میکند. صفرا مایعی قلیایی است که شامل کلسترول و نمکهای صفراوی است و به تجزیهٔ چربیها کمک میکند. کیسه صفرا، کیسه کوچکی است که درست زیر کبد قرار داشته و صفرای تولیدشده توسط کبد را در خود ذخیره کرده و سپس این مایع به روده کوچک جهت تکمیل گوارش حرکت میکند.[5] کبد، بافت بهشدت تخصصیافتهای است که اکثراً از هپاتوسیتها تشکیل شده و به تنظیم انواع متنوعی از واکنشهای حجم-بالای بیوشیمیایی، شامل سنتز و تجزیه مولکولهای پیچیده و کوچک میپردازد که بسیاری از اینها برای عملکرد حیاتی طبیعی بدن لازماند.[6] تخمینهای مختلفی در ارتباط با تعداد عملکردهای کبد صورت پذیرفته، اما کتب مرجع اغلب تعدادشان را حدود ۵۰۰ تا برآورد کردهاند.[7]
هنوز مشخص نیست که چگونه عدم حضور کبد را میتوان در طولانیمدت جبران نمود، گرچه که تکنیک دیالیز کبدی را در کوتاهمدت میتوان بهکار گرفت. تا ۲۰۱۸ میلادی نتوانستهاند کبدهای مصنوعی را در غیاب کبد طبیعی، برای جایگزینی طولانیمدت آن بسازند،[8] و در حال حاضر پیوند کبد تنها گزینه برای مواجهه با نارسایی کبدی است.
واژگان مربوط به کبد با پیشوند -hepat در انگلیسی آغاز میگردد. این پیشوند از کلمهٔ -ἡπατο که در یونانی به معنای «کبد» است نشأت گرفتهاست.[9] تنها ۲۵٪ از یک کبد انسان می تواند عملکرد کل یک کبد کامل را انجام دهد.[10]