بیماری خواب
From Wikipedia, the free encyclopedia
تریپانوزومیاز آفریقایی (به انگلیسی: African trypanosomiasis) یا بیماری خواب (به انگلیسی: sleeping sickness)[1] نوعی بیماری انگلی در انسان و دیگر حیوانات است. این بیماری از انگل نوع تریپانوزوما بروسی به وجود میآید.[2] دو نوع انگل به نامهای تریپانوزوما بروسی گامبینس (T.b.g) و تریپانوزوما بروسی رودزینس (T.b.r.) انسان را مبتلا میسازند.[1] ۹۸ درصد از موارد بیماریهای گزارششده از نوعِ T.b.g هستند.[1] هر دوی این بیماریها با نیش آلودهٔ مگس تسهتسه انتقال مییابند و بیشتر در مناطق روستایی معمول هستند.[1]
تریپانوزومیاز آفریقایی | |
---|---|
تریپانوزوما که در اسمیر خون تشکیل میشود. | |
تخصص | بیماری عفونی (تخصص پزشکی) |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
آیسیدی-۱۰ | B56 |
آیسیدی-۹-سیام | 086.5 |
دادگان بیماریها | 29277 ۱۳۴۰۰ |
مدلاین پلاس | 001362 |
ئیمدیسین | med/۲۱۴۰ |
پیشنت پلاس | تریپانوزومیاز آفریقایی |
سمپ | D014353 |
ابتدا، در مرحلهٔ اول بیماری، نشانههایی همچون، تب، سردرد، احساس خارش و درد مفاصل مشاهده میشود.[1] این موارد یک تا سه هفته بعد از نیش حشره آغاز میگردند.[3] بین چندین هفته تا چند ماه بعد، مرحلهٔ دوم بیماری با مواردی همچون احساس سرگیجه، هماهنگی ضعیف بین اعضای بدن، کرختی و بدخوابی بروز پیدا میکند.[1][3] تشخیص این بیماری با یافتن انگل در اسمیر خونی یا در مایع موجود در گرههای لنفاوی صورت میگیرد.[3] اغلب برای تعیین تمایز و تفاوت میان مرحله اول و دوم بیماری، عمل پونکسیون کمری انجام میشود.[3]
تشخیص T.b.g با استفاده از غربالگری جمعیت در خطر به وسیلهٔ آزمایش خون صورت میگیرد تا از نوع شدید این بیماری جلوگیری شود.[1] در صورتی که بیماری در مرحلهٔ اول و پیش از بروز علائم عصبی تشخیص دادهشود، درمان آن سریعتر اتفاق میافتد.[1] درمان مرحلهٔ اول با داروهای پنتامیدین یا سورامین انجام میشود.[1] درمان مرحلهٔ دوم شامل استفاده از افلورنیتین یا ترکیبی از نیفورتیموکس و افلورنیتین برای نوع T.b.g است.[3] در حالی که ملارسوپرول برای هر دو نوع بیماری قابل استفاده است، اما معمولاً به خاطر عوارض جانبی جدی، از آن برای نوع T.b.r. استفاده میشود.[1]
این بیماری به صورت مداوم در برخی از مناطق جنوب صحرای آفریقا با جمعیت در خطری نزدیک به ۷۰ میلیون در ۳۶ کشور رخ میدهد.[4] از سال ۲۰۱۰ به بعد، این بیماری سالیانه باعث مرگ ۹ هزار نفر شده که این میزان نسبت به سال ۱۹۹۰ که ۳۴ هزار نفر بود، کمتر است.[5] در حال حاضر به صورت تقریبی حدود سی هزار نفر به این بیماری مبتلا هستند که از این تعداد، هفت هزار نفر در سال ۲۰۱۲ دچار آن شدهاند.[1] بیش از هشتاد درصد از این موارد در جمهوری دموکراتیک کنگو هستند.[1] سه مورد شیوع گسترده در تاریخ معاصر اتفاق افتادهاست: اولی از سال ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۶ بود که به صورت عمده در اوگاندا و حوضه کنگو روی داد و دو مورد دیگر در ۱۹۲۰ و ۱۹۷۰ در کشورهای آفریقایی مختلف بودهاست.[1] حیوانات دیگری همچون گاو نیز ممکن است ناقل این بیماری باشند و مبتلا گردند.[1]