بنجامین فرانکلین
نویسنده، نظریهپرداز سیاسی، سیاستمدار، دانشمند، آفریننده، فعال مدنی، دولتمرد، دیپلمات و پدر بنیانگذار آمریکایی / From Wikipedia, the free encyclopedia
بنجامین فرانکلین (به انگلیسی: Benjamin Franklin) (متولد ۱۷ ژانویه ۱۷۰۶ – درگذشته ۱۷ آوریل ۱۷۹۰) یکی از پدران بنیانگذار ایالات متحده آمریکا بود.[1] فرانکلین یک نویسنده، چاپخانهدار، طنزنویس، نظریهپرداز سیاسی، سیاستمدار، دیپلمات، فراماسون، رئیس پست، دانشمند همهچیزدان، مخترع، فیزیکدان، فعال مدنی، مرد سیاسی و اقتصاددان بود. او همچنین پدر ویلیام فرانکلین آخرین فرماندار سلطنتی پنسیلوانیا و از مخالفان سرسخت استقلال بود. به عنوان یک دانشمند، او یکی از چهرههای مطرح در روشنگری آمریکا بود و در تاریخ فیزیک برای کشفها و نظریههایش در مورد برق شناخته شدهاست. میله برق گیر، عینک دو کانونی، بخاری هیزمی فرانکلین و آرمونیکا از اختراعات او هستند. همچنین او در ایجاد سازمانهای ، از جمله نخستین کتابخانه عمومی در آمریکا، دانشگاه پنسیلوانیا و نخستین ایستگاه آتشنشانی پنسیلوانیا نقش کلیدی داشت.[2]
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (مه ۲۰۲۳) |
بنجامین فرانکلین | |
---|---|
ششمین فرماندار ایالت پنسیلوانیا | |
دوره مسئولیت ۱۷۸۵ – ۱۷۸۸ | |
سفیر ایالات متحده در فرانسه | |
دوره مسئولیت ۱۷۷۸ – ۱۷۸۵ | |
پس از | پست وجود نداشت |
پیش از | توماس جفرسون |
سفیر ایالات متحده در سوئد | |
دوره مسئولیت ۱۷۸۳ – ۱۷۸۲ | |
پس از | پست وجود نداشت |
پیش از | جاناتان راسل |
سخنگوی مجلس نمایندگان ایالت پنسیلوانیا | |
دوره مسئولیت مه ۱۷۶۴ – اکتبر ۱۷۶۴ | |
پس از | آیزاک موریس |
پیش از | آیزاک موریس |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۷ ژانویهٔ ۱۷۰۶ بوستون، ماساچوست، آمریکای بریتانیا |
درگذشته | ۱۷ آوریل ۱۷۹۰ (۸۴ سال) فیلادلفیا، پنسیلوانیا، آمریکا |
ملیت | ایالات متحده آمریکا |
حزب سیاسی | مستقل |
همسر(ان) | دبورا رید |
فرزندان | ویلیام آخرین فرماندار استعماری پنسیلوانیای آمریکا فرانسیس سارا |
اقامتگاه | کلیسای مسیح در فیلادلفیا |
پیشه | ناشر، سیاستمدار، نویسنده، مخترع |
جایزهها | مدال کاپلی (۱۷۵۳) |
امضا |
فرانکلین لقب اولین آمریکایی را برای تلاشهای خستگی ناپذیرش برای اتحاد مستعمرات سیزدهگانه به عنوان نویسنده و سخنگوی کولونیهای متعدد در لندن به دست آورد. به عنوان نخستین سفیر آمریکا در فرانسه، نمونهای از مردم کشور تازه تأسیس آمریکا برای دنیا بود.[3] فرانکلین در تعریف روح آمریکا به شکل وصلت ارزشهای عملی صرفهجویی، سختکوشی، آموزش و پرورش، روح جمعی، سازمان مردمنهاد و مخالفت با هر گونه خودکامگی دینی و سیاسی، همراه با ارزشهای علمی و صبورانه عصر روشنگری نقشی اساسی داشت. به قول مورخ هنری استیل کاماجر (یه انگلیسی Henry Steele Commager)، «در فرانکلین ارزشهای پیورتانیسم بدون کاستیهایش و نور عصر روشنگری بدون حرارتش تلفیق شده بودند».[4] والتر ایزاکسون (به انگلیسی Walter Isaacson)در مورد فرانکلین میگوید: «او پیشرفتهترین آمریکایی زمان خود بود و تأثیرگذارترین فرد در اختراع نوع جامعهای که آمریکا به آن شکل درآمد.»[5]
فرانکلین در سن ۲۳ سالگی، با انتشار روزنامه پنسیلوانیا گازت یک روزنامهنگار و چاپخانهدار موفق در فیلادلفیا، پیشروترین شهر در کولونیها شد. او با انتشار کتاب آلماناک (سالنامه) ریچارد فقیر، با نام مستعار (به انگلیسی: Richard Saunders) درآمد قابل توجهی کسب کرد. از سال ۱۷۶۷، او با روزنامه پنسیلوانیا کرونیکل همکاری میکرد که به خاطر گرایشهای انقلابی و انتقاد از سیاستهای بریتانیا مشهور شده بود. فرانکلین شهرت بینالمللی علمی قابل توجهی به خاطر آزمایشهایش در زمینهٔ الکتریسیته و اختراعهای معروفش، به خصوص برقگیر پیدا کرد. او نقش عمدهای در ایجاد آکادمی و کالج پنسیلوانیا در سال ۱۷۵۱ داشت که بعدها به دانشگاه پنسیلوانیا تبدیل شد. او جامعهٔ فیلسوفان آمریکایی را شکل داد و به عنوان رئیس آن در سال ۱۷۶۹ انتخاب شد. فرانکلین یک قهرمان ملی لقب گرفت، زمانی که تلاشهای کولونیها برای حذف قانون نامحبوب تمبر را در پارلمان رهبری کرد. او به عنوان یک دیپلمات مجرب که نماینده آمریکا در فرانسه بود و نقشی کلیدی در توسعه دوستانه روابط فرانسه-آمریکا داشت، مورد تحسین فرانسویها قرار گرفت. تلاشهای او در تأمین پشتیبانی برای ارسال مهمات در طول انقلاب استقلال آمریکا نقشی کلیدی در سرنوشت استقلال آمریکا داشت. برای سالها مسئول ارتباط بریتانیا با کلنیها بود، همین موضوع به او این امکان را داد که اولین شبکهٔ ارتباط ملی را راهاندازی کند. او درزمینههای اجتماعی، مستعمرات و سیاست ایالتی در کنار ملی و بینالمللی فعال بود. از ۱۷۸۵ تا ۱۷۸۸ او به عنوان فرماندار پنسیلوانیا (بهطور رسمی رئیس بالاترین کمسیون اجرایی پنسیلوانیا) بود. در اواخر عمرش تمامی بردههایش را به فروش رساند و یکی از معروفترین شخصیتهای ضد بردهداری شد.
زندگی رنگارنگ او و میراث دستاوردهای علمی و سیاسیش، و لقب یکی از تأثیرگذارترین پدران آمریکا، همگی خود را در گرامی داشتن یاد او در سکهها و اسکناسها؛ کشتیهای جنگی؛ اسم بسیاری شهرها، روستاها، مراکز آموزشی و شرکتها بیش از ۲۰۰ سال پس از مرگش زنده نگه داشتهاست.