Ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας
From Wikipedia, the free encyclopedia
Η ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας αρχίζει το 1465 με κείμενα που άρχισαν να τυπώνονται από Ιταλούς τυπογράφους, ενώ το 1476 εκδόθηκε το πρώτο αποκλειστικά ελληνικό κείμενο από Έλληνα τυπογράφο, η «Ἐπιτομὴ τῶν ὀκτὼ τοῦ λόγου μερῶν» του Κωνσταντίνου Λάσκαρι, βιβλίο ελληνικής γραμματικής. Προς το τέλος του 15ου αι., ο Άλδος Μανούτιος άρχισε να τυπώνει στη Βενετία πολλά ελληνικά βιβλία, είτε γραμματικές της ελληνικής είτε κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας φροντισμένα από Έλληνες λόγιους που είχαν φύγει από την Κωνσταντινούπολη. Ως το 1500 είχαν τυπωθεί τουλάχιστον 80 ελληνικά βιβλία. Η εκδοτική δραστηριότητα εμπλουτίστηκε με θρησκευτικά και λειτουργικά κείμενα, αλλά και με ιστορικοφιλολογικά και λογοτεχνικά έργα. Στην εκδοτική αγορά του 16ου αιώνα κυριαρχούν ιταλικοί εκδοτικοί οίκοι (Giuliani και Pinelli), αλλά και αργότερα στον ίδιο αιώνα ενεργοποιήθηκαν βενετικοί οίκοι, με Έλληνες ιδιοκτήτες (Νικόλαος Γλυκύς, 1670 και Νικόλαος Σάρος, 1686).
Τον 16ο και 17ο αιώνα εκδόθηκαν ελληνικά βιβλία και στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και σε άλλα πνευματικά κέντρα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, στη Μολδαβία και τη Βλαχία, ιδίως με θρησκευτικά κείμενα. Το 1731 ιδρύθηκε στη Μοσχόπολη το δεύτερο τυπογραφείο στον Ελλαδικό χώρο, μετά από αυτό της κωνσταντινούπολης. Το 1798 ιδρύεται από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε’, το Πατριαρχικό Τυπογραφείο στην Κωνσταντινούπολη το οποίο λειτουργεί έως σήμερα. Από τα τέλη του 17ου αιώνα τυπώθηκαν ελληνικά βιβλία καθώς και εφημερίδες και περιοδικά σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις όπως τη Λειψία, τη Βιέννη, την Πετρούπολη, την Οδησσό, τη Μόσχα, καθώς και στα Ιόνια Νησιά, συνεισφέροντας στην προετοιμασία του ελληνικού έθνους για την επερχόμενη επανάσταση. Τον καιρό της Ελληνικής Επανάστασης εμφανίζονται και τα πρώτα τυπογραφεία στις περιοχές που σιγά-σιγά ελευθερώνονταν, Καλαμάτα-Κορίνθο (1821-1822), Μεσολόγγι (1823-1825), Ύδρα (1824-1827), Αθήνα (1825-1826), Ψαρά (1824).
Στο νέο ελληνικό κράτος, ο Καποδίστριας ιδρύει στην Αίγινα, την «Εθνική Τυπογραφία» (1827-1834) που με την έλευση του Όθωνα θα ονομαστεί «Βασιλική Τυπογραφία». Ιδιώτες τυπογράφοι αρχίζουν να δραστηριοποιούνται στο Ναύπλιο, την Αίγινα, την Ύδρα, τη Σύρο και σταδιακά με την ανάπτυξη της πρωτεύουσας μετακομίζουν στην Αθήνα, όπου συγκεντρώθηκε η εκδοτική παραγωγή.[1]