Балканскі тэатр ваенных дзеянняў Першай сусветнай вайны
ТВД Першай сусветнай вайны / From Wikipedia, the free encyclopedia
Балка́нскі тэа́тр вае́нных дзе́янняў Пе́ршай сусве́тнай вайны́ (28 ліпеня 1914 — 29 верасня 1918) — адзін з тэатраў баявых дзеянняў Першай сусветнай вайны, які знаходзіўся на Балканскім паўвостраве.
Балканскі тэатр ваенных дзеянняў | |||
---|---|---|---|
Асноўны канфлікт: Першая сусветная вайна | |||
| |||
Дата | 28 ліпеня 1914 — 29 верасня 1918 | ||
Месца | Балканскі паўвостраў: Сербія, Чарнагорыя, Грэцыя, Албанія, Балгарыя, Румынія | ||
Вынік | Перамога Антанты і яе саюзнікаў, Распад Аўстра-Венгрыі, Стварэнне КСХС, адрачэнне цара Балгарыі Фердынанда I, Нёіскі мірны дагавор, Трыянонскі дагавор, Бухарэсцкі мірны дагавор | ||
Змены | Грэцыя анексіруе Фракію; Румынія анексіруе Трансільванію, Банат і Паўднёвую Дабруджу; да КСХС адыходзяць усё паўднёваславянскія зямлі Аўстра-Венгрыі (Славенія, Харватыя, Далмацыя, Боснія і Герцагавіна, Ваяводзіна) і чатыры прыгранічных балгарскіх акругі. | ||
Праціўнікі | |||
|
|||
Камандуючыя | |||
|
|||
Сілы бакоў | |||
|
|||
Страты | |||
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
На Балканскім фронце ваявалі сербскія, чарнагорскія, грэчаскія, французскія [заўв. 1], брытанскія [заўв. 2], італьянскія[заўв. 3] і рускія[заўв. 4] войскі (Антанта) супраць аўстра-венгерскіх, германскіх, турэцкіх[заўв. 5] і балгарскіх войскаў (Цэнтральныя дзяржавы).
Актыўныя манеўраныя баявыя дзеянні на Балканах у асноўным адбываліся падчас некалькіх кампаній: сербская кампанія (ліпень 1914 — лістапад 1915), салоніцкая кампанія (лістапад 1915 — верасень 1918) і румынская кампанія (жнівень 1916 — снежань 1917) [заўв. 6].
Балканскі фронт ахопліваў шырокія тэрыторыі Балканскага паўвострава. Баявыя дзеянні вяліся на тэрыторыі Сербіі, Чарнагорыі, Грэцыі, Албаніі, Балгарыі, Румыніі.
Баявыя дзеянні на Балканах пачаліся з баявых дзеянняў аўстра-венгерскай арміі супраць сербскіх і чарнагорскіх войскаў. Кампанія 1914 года аказалася няўдалай для аўстрыйскай арміі, якая не змагла зламаць супраціўленне сербскай арміі і выканаць пастаўленыя задачы. Да канца 1914 года на Балканах ўсталяваўся пазіцыйны фронт. Увосень 1915 года аўстра-германскае камандаванне стварыла ўдарную групоўку на Балканскім фронце і павяло наступленне супраць саслабленай сербскай арміі. Таксама на баку Аўстрыі і Германіі ў вайну ўступіла Балгарыя, якая пачала наступленне супраць Сербіі з усходу. Аднак у гэты час у Салоніках (Грэцыя) высадзіўся дэсант Антанты з англа-французскіх войскаў, сербскія войскі адступілі ў Албанію, а затым былі эвакуіраваны на востраў Корфу. Затым сербскія войскі далучыліся да саюзных войскам у Салоніках. Сербія і Чарнагорыя былі цалкам акупаваныя. Чарнагорыя была выведзена з вайны. На Балканах утварыўся новы фронт — Салоніцкі. У жніўні 1916 гады на баку Антанты выступіла Румынія, аднак румынская армія была разбіта аўстра-германа-балгарскімі войскамі, а практычна ўся тэрыторыя краіны акупаваная. Аж да верасня 1918 года на Салоніцкім фронце не было актыўных дзеянняў. У верасні 1918 года войска Антанты — англійскія, сербскія, французскія і грэчаскія (Грэцыя ўступіла ў вайну на баку Антанты ў 1917 годзе) — нанеслі рашучае паражэнне балгарскім войскам у ходзе буйнамаштабнага наступлення. 29 верасня Балгарыя заключыла перамір’е з дзяржавамі Антанты. Першая сусветная вайна на Балканскім тэатры ваенных дзеянняў завяршылася.