Бөйөк Константин I
From Wikipedia, the free encyclopedia
Фла́вий Вале́рий Авре́лий Константи́н, Константи́н I, Бөйөк Константи́н (лат. Flavius Valerius Aurelius Constantinus; 27 февраль 272, Ниш (Наисс), Мёзия — 22 май 337, Никомедия) — рим императоры.
Флавий Валерий Аврелий Константин | ||
Flavius Valerius Aurelius Constantinus | ||
| ||
---|---|---|
306 — 337 | ||
Алдан килеүсе: | Констанций Хлор һәм Галерий | |
Дауамсы: | Констанций II, Констант һәм Константин II | |
Дине: | йәш сағында — боронғо рим дине, аҙаҡ — христианлыҡ, ҙүмеренең аҙағында суҡына | |
Тыуған: | 27 февраль 272({{padleft:272|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:27|2|0}}) Наисс, Мёзия | |
Үлгән: | 22 май 337({{padleft:337|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (65 йәш) Никомедия | |
Ерләнгән: | Церковь Апостолов[d] | |
Нәҫел: | Константин | |
Исеме: | лат. Flavius Constantinus | |
Атаһы: | Констанций I Хлор | |
Әсәһе: | Елена | |
Ҡатыны: | Минервина, Фауста | |
Балалары: | Константина, Елена, Крисп, Константин II, Констанций II, Констант. | |
Рим императоры итеп 306 йылда атаһы Констанций Хлорҙың вафатынан һуң, ғәскәр тарафынан август итеп тәғәйенләнә. 312 йылда Мульвий күпере янындағы алышта Максенцийҙы һәм 324 йылда Лицинийҙы еңгәненән һуң, Рим дәүләтенең берҙән-бер тулы хоҡуҡлы хакимы була; христианлыҡты өҫтөнлөклө дин яһай, 330 йылда дәүләттең баш ҡалаһын Византийға күсерә һәм уны Яңы Рим тип, һуңғараҡ үҙенең хөрмәтенә Константинополь тип үҙгәртә, яңы дәүләт ҡоролошо барлыҡҡа килтерә. Рим империяһында доминат системаһы булдырыу, йәки императорҙың сикләнмәгән власын урынлаштырыу Константин I исеме менән бәйле. Монарх быға тиклем күрелмәгән хөрмәттәр менән файҙалана башлай. Константин ҡайһы бер христиан сиркәүҙәре тарафынан апостолдарға тиң изге булараҡ ҡабул ителә (Святой Равноапостольный царь Константин)[1]. Шул уҡ ваҡытта Рим-католик сиркәүе уның исемен үҙенең изгеләр исемлегенә оҙаҡ ваҡыт индермәй[2][3], Брест унияһынан һуң Константин исеме Католик сиркәүҙең изгеләр исемлегенә индерелә, ул хәҙерге ваҡытта көнсығыш ғөрөф-ғәҙәттәрен ҡулланған ҡорамдарҙа 21 майҙа йәки 3 июндә апостолдар йөҙөнә тиң хөрмәт ителә[4] иҫтәлеге 21 май йәки 3 июнь[5].
Константин үҙе христианлыҡты үлер алдынан ғына ҡабул итә.