Yakov Smuşkeviç
From Wikipedia, the free encyclopedia
Yakov Smuşkeviç (lit. Jakovas Smuškevičius; rus. Яков Владимирович Смушкевич) - Sovet ordusunun Aviasiya general-leytenantı, 1939-1940-cı illərdə Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin (VVS) komandanı vəzifəsini icra edib. Smuşkeviç Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını almış ilk yəhudi kimi tarixə düşüb. Barbarossa əməliyyatının başlamasından qısa müddət öncə həbs edilmiş və Qızıl Ordu daxilində 1941-ci ildə baş vermiş repressiya kampaniyası çərçivəsində güllələnərək edam edilmişdir.
Yakov Smuşkeviç | |
---|---|
lit. Jakovas Smuškevičius rus. Яков Владимирович Смушкевич | |
| |
Şəxsi məlumatlar | |
Digər adı | General Duqlas[1] |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Rokişkis, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (39 yaşında) |
Vəfat yeri | Kuybişev, Samara, SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ |
Milliyyəti | Litvalı və yəhudi |
Həyat yoldaşı | Basia Solomonovna |
Təhsili | Frunze adına Hərbi Akademiya |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Sovet ordusu |
Qoşun növü | Sovet Hərbi Hava Qüvvələri |
Xidmət illəri | 1918-1941 |
Rütbəsi | Aviasiya General-leytenantı |
Döyüşlər |
Rusiyada vətəndaş müharibəsi İspaniyada vətəndaş müharibəsi Xalxin-Qol döyüşü SSRİ–Finlandiya müharibəsi |
Əlaqələri | Pavel Rıçaqov |
Təltifləri |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
O, iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülmüş və sonradan vətənə xəyanət ittihamı ilə edam edilmiş yeganə şəxsdir. 1954-cü ildə İosif Stalinin ölümündən 1 il sonra sabiq Aviasiya General-leytenantının üzərindəki bütün ittihamlar götürülmüş və bəraət almışdır. İspaniyada vətəndaş müharibəsində olduğu zaman xidmətləri ilə önə çıxan Smuşkeviç orada General Duqlas təxəllüsü ilə məşhurlaşıb.[2] Sovet İttifaqı Qəhrəmanı fəxri adına ilk dəfə İspaniyada göstərdiyi xidmətlərinə görə layiq görülüb.
SSRİ və Yaponiya arasında 1939-cu ildə baş vermiş Xalxin-Qol döyüşü zamanı I Ordu Korpusunun aviasiyasına rəhbərlik edib və bu dəfə Yaponiyada göstərdiyi xidmətlərinə görə ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı fəxri adını alıb. O, 1939-1940-cı illərdə Sovet Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı, 1940-1941-ci illərdə isə Baş Qərargah rəisinin müavini kimi mühüm vəzifələri icra edib.
Antisovet təşkilatlardan birinə üzv olmaqda günahlandırılaraq 1941-ci ilin iyun ayında həbs edilmişdir. Lavrenti Beriyanın 1941-ci ildə İosif Stalinə edam edilməsini təklif etdiyi 46 generalın siyahısında Smuşkeviçin də adı vardı. Yakov Smuşkeviç Qızıl Ordu daxilində 1941-ci ildə baş vermiş repressiya kampaniyası çərçivəsində, Lavrenti Beriyanın şəxsi göstərişi ilə 1941-ci ilin 28 oktyabr tarixində keçmiş Kuybişev, indiki Samara şəhərində güllələnərək edam edilib.[3]