Дагъистан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Дагъистан, официалго Дагъистаналъул Республика, — Бакъбаккул Европаялъул Хьондасеб Кавказалда, Каспий ралъдал рагӀалда бугеб республика. Ккола КӀудияб Кавказалдаса хьондехун; жиндир кьолболал халкъал гӀумру гьабун ругеб Дагъистаналъул историкияб территориялъул цо бутӀа буго бакъдехунги, гьанжесеб Азербайджаналъухъ. Уна Россиялъул Федерациялде гъорлӀе ва ккола Шималияб Кавказалъул федералияб дистрикталъул бутӀалъун. КӀудияб Кавказалдаса жанубалдехун бугеб территория буго Азарбижаналда гъорлӀ. Дагъистан буго Россиялъул бищун жанубияб бакӀ, гьелъул территориалаб гӀурхъи буго бакъдехун Азарбижангун ва жанубиябгин бакътӀерхьуда Гуржиягун; Россиялда жаниб гьелъул гӀурхъи буго бакътӀерхьуда Чачан ва хьондехун Гъалмугъ республикабигун, хьондасебгин бакътӀерхьуда Ставропол крайгун. Дагъистаналъул тахшагьар ва бищун кӀудияб шагьар буго МахӀачхъала; цогидал чӀахӀиял шагьарал руго Дербенд, БагӀархъала, Туралиб ва Шурагьиб.
Россиялъул Федерациялъул субъект | |||||
Дагъистаналъул Республика
| |||||
| |||||
Тахшагьар |
Махӏачхъала | ||||
52-билеб | |||||
- Кинниги |
50270 км² | ||||
13-билеб | |||||
- Кинниги |
↗ 2 946 303 (2013) 58.61 чи/км² | ||||
35-билеб | |||||
- Кинниги, ругел багьаяздалъун |
623,4[2] млрд. гъур. (2017) 145,4 азар. гъур. | ||||
Шималияб-Кавказалъул | |||||
Экономикияб мухъ |
Шималияб-Кавказалъул | ||||
гІурус, агъул, даргин, лъарагІ, лак, лезги, магІарул, нугъай, падар, рутул, табасаран, тат, цахур, чачан[3] | |||||
Сергей Меликов | |||||
ХІукуматалъул Вакил |
ГІабдулмуслим ГІабдулмуслимов[4] | ||||
Халкъияб Мажлисалъул БетӀерчи |
Заур Аскендеров | ||||
Дагъистаналъул гимн | |||||
05 | |||||
Код ISO 3166-2 | RU-DA | ||||
82 | |||||
MSK (UTC+3) | |||||
Шапакъатал: |
|||||
Официалияб сайт: |
government-rd.ru |
Дагъистаналъул ракьалъул гӀатӀилъи буго 53 270 квадратияб килеметр, 3.1 миллионалдаса цӀикӀкӀун чи вугеб популяциягун,[5] гьениб буго 30-ялдаса цӀикӀкӀун этникияб къокъа.[6] 14 официалияб мацӀгун ва 12 этникияб къокъагун, щибалъул кинабниги популяциялъул 1%-алдаса цӀикӀкӀараб къадар бугеб, Дагъистан ккола Россиялда гъорлӀ бугеб лингвистикияб ва этникияб рахъалъ бищун батӀалъи гӀемераб республикалъун ва дунялалда бищун гьетерогениял административиял бутӀабазул цояблъун.[7] ГӀемерисел гӀадамал кӀалъалеб мацӀлъун ккола Шималбакъбаккул Кавказалъулал мацӀаздаса цояб;[6] амма лингва франкалъул республикаялда буго гӀурус мацӀ.[8]